Як дом ксяндза стаў плябанскім музеем

Да кожнага традыцыйнага беларускага свята музей рыхтуе адмысловую праграму. Асаблівае захапленне выклікаюць гэтыя святы ў гарадскіх дзяцей. Ахвотнікі могуць паўдзельнічаць у фальклорнай вандроўцы па беларускіх святах і абрадах.

Работнікі музея плануюць адкрыць новую залу традыцыйнага беларускага побыту.

− Будзем рады, калі хтосьці з чытачоў далучыцца да нашай справы і перадасць музею штосьці са старадаўніх рэчаў, − папрасіла мастацкі кіраўнік музея Любоў Шчэрбач.

У пакоях музея размешчана шмат карцін мастакоў менавіта з Маладзечаншчыны: Кастуся Харашэвіча, Сяргея Крука, Рыгора Мяжуева, Васіля Козака, Яўгена Рагуновіча, Аляксандра Пашкевіча, Вольгі Сарокі, Уладзіміра Тамашэвіча, Васіля Таркана, Розы Панфілавай. Усе работы вельмі розныя, але кожная − нібы адкрыццё, як можна ўбачыць навакольнае па-мастакоўску.

У адным з пакояў месцяцца разнастайныя вырабы мясцовых майстроў і мастакоў: кубкі, гаршкі, лялькі,  кошычкі, упры­гож­­ванні, вырабы з бісеру.

− Будынак вельмі старажытны, − рас­па­вя­дае Любоў Шчэрбач. −

Да вайны гэта быў дом ксяндза, які служыў пры касцёле. Дарэчы, будынак касцёла стаіць і цяпер праз дарогу ад музея, але ён ужо ператвораны ў царкву. Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў доме ксяндза быў шпіталь. Пасля размясцілі школу, якая працавала да 1995 года. Потым – мастацкую галерэю, а сёлета мы набылі статус Музея традыцыйнай культуры і побыту.

Мясцовы паўстанец 1863 года

Асобная экспазіцыя прысвечаная паўстанцу Юльяну Бакшанскаму, кіраўніку атрада паўстання Кастуся Каліноўскага. Ён верыў у дэмакратычную рэспубліку і самавызначэнне народаў былой Рэчы Паспалітай, хацеў, каб зямлю перадалі сялянам.

Яго атрад дзейнічаў на тэрыторыі цяперашняга Маладзечанскага і Вілейскага раёнаў.

4 мая 1863 года яго атрад трапіў у засаду да рускіх, якіх было нашмат больш. У бітве каля вёсак Плябань і Свечкі загінулі амаль усе, у тым ліку і Бакшанскі. На месцы іх гераічнай гібелі паставілі крыж і помнік.

Самую прыгожую вышыванку падарыла доктарцы

Выстава народнай майстрыхі Ганны Самаль цяпер працуе ў плябанскім музеі.

Тут пад выставу Ганны Уладзіміраўны адвялі цэлую залу. Столькі работ у майстрыхі! І абрусы, і сурвэткі, і ручнікі. Кожны ўзор на вырабе непаўторны, адметны.

– За які час вы вышылі столькі ручнікоў і абрусаў?

– Як на пенсію пайшла, часу вольнага стала шмат, вось і пачала вышываць. Гадоў 20 ужо вышываю. Цяпер мне 77 год ідзе. Ды ў музеі толькі невялічкая частка маіх работ. Колькі я раздарыла! Колькі ручнікоў на вяселлі рабіла.

– Дзе вы бераце сюжэты для сваіх работ?

– Ну, цяпер гэта не праблема. Столькі кніжак прадаецца. Вышывай – не хачу. Шмат у маіх работах традыцыйнай, беларускай вышыванкі. Але многія ўзоры я выдумваю сама. Я ж мастак у душы.

– Ці ёсць сярод вашых работ самая любімая?

– Быў адзін абрус з вышытымі васількамі. Вельмі ўдала атрымалася, кветкі па краях быццам жывыя, такі колер насычаны. Я гэты абрус падарыла нашай доктарцы. А цяпер нават і не ведаю, усе любімыя, ва ўсе душу ўкладаеш.

– Вы самі праводзіце эскурсіі па сваёй выставе?

– Такая прапанова ад супрацоўнікаў музея была, толькі мне пакуль няма часу. Але я абавязкова і з задавальненнем раскажу дзеткам, што будуць наведваць музей, і пра вышыўку, і пра ўзоры.

Плябанскі музей чакае сваіх наведнікаў з серады па нядзелю з 10:00 да 18:30.